ΓΥΜΝΑΣΙΟ Λ.Τ. ΛΕΙΨΩΝ

Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2012-2013

ΘΕΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ- ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΤΩΝ ΛΕΙΨΩΝ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ:

ΜΑΡΙΑ ΚΑΒΟΥΡΑ

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΙΡΗΣ

ΜΑΡΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΗ

ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ:

ΜΑΝΑΡΙΔΗΣ  ΜΙΧΑΗΛ, ΠΕ0402

ΤΣΟΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΠΕ03

1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το λιμάνι των ΛΕΙΨΩΝ είναι πηγή ζωής, χώρος προσέγγισης, μεταφοράς, για να λύσεις διάφορα προβλήματα, για να φυλάξει  κανείς τη βάρκα ή το καΐκι του. Η κατασκευή του λιμανιού είναι ένα σημαντικό  αναπτυξιακό έργο με το οποίο όμως δεν έχει γίνει αλλοίωση στην αρχική του μορφή, έχουν μπει γερά θεμέλια (4-5 μέτρα) και η μόνη παρέμβαση είναι ο βραχίονας των 110 μέτρων. Ο δήμος ΛΕΙΨΩΝ έχει ποσοστιαία ξοδέψει κατά κεφαλήν τα περισσότερα χρήματα από κάθε άλλο νησί για την κατασκευή και ανάπλαση του λιμανιού.
2.ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
H Μεθοδολογία που χρησιμοποιήσαμε για τη συγγραφή της εργασίας μας ήταν πολύπλευρη και οι πληροφορίες προέρχονται από διάφορες πηγές .Αρχικά ανατρέξαμε στο Ίντερνετ και συγκεκριμένα σε διάφορες ιστοσελίδες που περιείχαν προηγούμενες έρευνες για το λιμάνι των Λειψών.Για την μελέτη του λιμανιού διενεργήσαμε έρευνα σε άτομα που σχετίζονται με το θέμα . Συγκεκριμένα πήραμε συνέντευξη από τον  δήμαρχο, το λιμεναρχείο και τους  ψαράδες του νησιού . Μας απάντησαν σε ερωτήσεις που είχαν σκοπό την περιγραφή του λιμανιού καθώς και την εξέλιξη του.
3.ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ
Αρχικά υπήρχε ένας μώλος 20-30 μέτρων που ήταν για τα πάντα (τουριστικό, εμπορικό, αλιευτικό ).Ήταν κυκλικός - στο κρηπίδωμα της παραλίας - γύρω από το σημερινό λιμάνι. Ήταν από μπετόν και  έκαναν «ψευτομώλους» με πέτρα και μετά έριχναν από πάνω
το μπετόν και έτσι κρατιόταν. Αυτό σιγά σιγά έπεφτε, τώρα όμως με τα σύγχρονα μεταφορικά μέσα και τις ανάγκες που δημιουργούνται, υπάρχουν και σημεία όπου η θεμελίωση είναι  4-5 μετρά

«Η Ελλάδα έχει έρθει σε σημείο να κυνηγάνε τα λιμάνια τα πλοία  και όχι το αντίστροφο».

Η κατασκευή του λιμανιού έγινε σε τρείς φάσεις:
1^η Φάση : το επιβατικό λιμάνι φτιάχτηκε το 1977-1978 και ολοκληρώθηκε 1981-1982 το οποίο εξυπηρετούσε το πληθυσμό του νησιού για όλες τις χρήσεις.
2^ηΦάση : ξεκίνησε το 1990 όπου χωρίσαμε το λιμάνι σε τουριστικό, εμπορικό και αλιευτικό.

4.ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΙΝΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ

Οι Λειψοί διαθέτουν ένα τεραστίων διαστάσεων λιμάνι (περίπου ίσης περιμέτρου με τo
λιμάνι του Λαυρίου, αν αφαιρέσουμε από αυτό τις πρόσφατες προσθήκες του), το οποίο είναι σχεδιασμένο να εξυπηρετεί πολλαπλάσια κίνηση από αυτήν που σήμερα παρατηρείται.
Το λιμάνι χωρίζεται σε τρεις ζώνες, οι οποίες χαρακτηρίζουν και τη χρονική πραγματοποίησή τους , αλλά και τη χρήση κάθε περιοχής:

α) Τουριστική, για υποδοχή των πλοίων της γραμμής κάθε χωρητικότητας (σημειώνεται με κίτρινο στη φωτογραφία).
β) Αλιευτικών Σκαφών και Σκαφών Αναψυχής, (σημειώνεται με κόκκινο), προς υποδοχή ιδιωτικών σκαφών αναψυχής (μηχανοκίνητων και ιστιοπλοϊκών), με όλες τις παρεχόμενες υπηρεσίες (νερό, ρεύμα, καύσιμα) ώστε να χαρακτηριστεί «οργανωμένο αγκυροβόλιο» ή «μαρίνα», όπου έχει γίνει προσθήκη ενός πλωτού μόλου προς αύξηση της περιμέτρου υποδοχής. Κατά τη χειμερινή περίοδο που ο αριθμός των σκαφών αναψυχής είναι ελάχιστος, θα μπορούσε πολύ εύκολα να αξιοποιηθεί για τις δραστηριότητες ενός τοπικού ναυτικού εκπαιδευτικού ομίλου. Πάντως, παρόλο το μέγεθος του συγκεκριμένου τμήματος, εξετάζεται η περίπτωση δημιουργίας αυτόνομου λιμένα στην περιοχή του Κουσελιού με προδιαγραφές «οργανωμένης μαρίνας», αποκλειστικά για σκάφη αναψυχής, τα οποία θα έχουν και δυνατότητα διαχείμασης. Επιπλέον, εξετάζεται η δυνατότητα ήπιας τουριστικής ή και αλιευτικής αξιοποίησης -μέσω μικροεπεμβάσεων- σε ορισμένους κόλπους του νησιού όπως η Κατσαδιά, η Χοχλακούρα, ο Ξηρόκαμπος , ο Πλατύς Γιαλός κτλ.
γ) Εμπορική (σημειώνεται με πορτοκαλί), για την υποδοχή κάθε είδους εμπορικής δραστηριότητας, από τροφοδοσία ύδατος και καυσίμου, μέχρι και την υποδοχή φορτηγών πλοίων.
Ο λιμένας έχει τη δυνατότητα μικτών χρήσεων, κυρίως μεταξύ των ζωνών α) και γ), εφόσον οι εμπορικές δραστηριότητες δεν απαιτούν πρόσθετες ειδικού τύπου επενδύσεις, όπως μηχανές ανύψωσης κτλ..
Στο πρόγραμμα ολοκλήρωσης του λιμανιού υπολείπονται δύο ακόμα πλωτές μαρίνες, έτσι ώστε  να έχουμε ένα ολοκληρωμένο σύγχρονο λιμάνι με όλες τις παροχές που χρειάζονται. Σύμφωνα με τα σχέδια αυτές οι δυο επιπλέον μαρίνες θα κατασκευαστούν ανάμεσα στον τουριστικό βραχίονα και το επιβατικό λιμάνι (στο χώρο της πλωτής μαρίνας).

5. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΡΟΜΟΛΟΓIΩΝ

Τα μεγάλα πλοία της εποχής δεν μπορούσαν να αράξουν σε αυτό το λιμάνι. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αράζουν αρόδου, δηλαδή έριχναν την άγκυρα τους στη μέση της θάλασσας και έρχονταν μικρά βαρκάκια κατέβαζαν τις σκάλες από τα πλάγια των πλοίων και έπαιρναν  τους επιβάτες. Με την βοήθεια των χεριών τους κατέβαζαν τα εμπορεύματά. Δεν έλειπαν βέβαια και κάποια ατυχήματα καθώς  μπορούσε κάποιος να πέσει στην θάλασσα,   να τραυματιστεί ή και ακόμα να χαθούν εμπορεύματα.

Η μεταφορά των κατοίκων του νησιού παλαιότερα γίνονταν με τρεχαντήρια που τους πηγαινοέφερναν από τα άλλα νησιά.

? Κατά τη δεκαετία του 50 υπήρχε σύνδεση του νησιού μέσω του Δωδεκάνησος  με τη Ρόδο. Το πλοίο αυτό λόγω του μεγέθους του  μπορούσε να δέσει στο υπάρχον λιμάνι της εποχής που ήταν μια μικρή προβλήτα μπροστά στου Ασπράκη.
? Το 1970-1974 μετά τις απαραίτητες εργασίες το επιβατικό λιμάνι πήρε τη σημερινή του μορφή και χρησίμευε πλέον για τα πάντα όπως έχουμε αναφέρει και προηγουμένως. Τότε εμφανίστηκαν στο νησί μας τα λεγόμενα  «ferryboat»  κλειστού τύπου που  έρχονταν από τον Πειραιά.
Τη δεκαετία του 1980  υπήρχε το ΑΝΝΑ με καπετάνιο το Μανώλη Μαρκάκη το οποίο συνέδεε το νησί με τα γειτονικά νησιά.
Ταυτόχρονα υπήρχε το Λάμπη το οποίο λειτουργούσε ως ταχυδρομική γραμμή.
?Το 1987-1988 περίπου ήρθε στο νησί μας το Ν.ΚΑΛΥΜΝΟΣ, το δρομολόγιο του οποίου περιλάμβανε την Λέρο και λίγες φόρες την Πάτμο. Παράλληλα και με τοπικά καΐκια (τρεχαντήρια) γίνονταν  αυτές οι διαδρομές προς Πάτμο η Λέρο.
?Το1996 ξεκίνησε δρομολόγια προς το νησί μας και το ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ express το οποίο μας σύνδεε με την Ρόδο.
?Το 2006 ξεκίνησε τα δρομολόγια του το ΠΑΤΜΟΣ STAR.

Σήμερα το λιμάνι μας συνδέεται με :

? Πάτμο, Λέρο , Αγαθονήσι , Κάλυμνο , Κω , Σύμη και Ρόδο με το   ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ express.
? Λέρο, Κάλυμνο, Αρκιούς με το ΑΝΝΑ express.
? Αρκιούς, Μαράθι και Πάτμο με το  ΛΑΜΠΗ ΙΙ.
? Λέρο, Κάλυμνο, Κω, Ρόδο, Πάτμο και Πειραιά  μέσω του BLUESTAR ΔΙΑΓΟΡΑΣ.

6. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ:

Όπως αναφέραμε και στην μεθοδολογία  για την ολοκλήρωση της εργασίας μας διανείμαμε ερωτηματολόγια στο δήμαρχο, στο λιμεναρχείο και στους ψαράδες. Τα ερωτήματα μας ήταν τα εξής :

? ΔΗΜΑΡΧΟΣ

• Ποιες αλλαγές έγιναν στο λιμάνι με τη πάροδο των χρόνων;
• Ποιος ανέλαβε την μελέτη;
• Με ποια κονδύλια έγιναν οι εργασίες ;
• Πόσο είναι το συνολικό ποσό για τις λιμενικές υποδομές;
• Ποιά επιβατικά πλοία υπάρχουν τώρα;
• Ήταν εύκολες οι συμφωνίες  με τις ναυτιλιακές εταιρείες έτσι ώστε    τα καράβια τους να δένουν στο λιμάνι μας ;
• Ποια είναι τα  μελλοντικά σχεδία για το λιμάνι; (σχετικά με τον τουρισμό , τους ψαράδες και το  επιβατικό  κοινό).
• Δεν θα μπορούσε να υπάρχει ένα δίχτυ μπροστά στο λιμάνι που να  μαζεύει τα σκουπίδια που εισέρχονται από το πέλαγος ή και ακόμα τα  απορρίμματα των σκάφων ;
• Πως γινόταν η μεταφορά των κατοίκων του νησιού παλιά ;
• Ποια είναι η ιστορική εξέλιξη του λιμανιού ;

? ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ

• Ποσά ιστιοφόρα έχουν έρθει τα τελευταία 10 χρόνια  στο νησί μας ;
• Υπάρχει όριο καϊκιών- κότερων που μπορούν να έρθουν στο λιμάνι μας;
• Έχει γίνει  βυθομέτρηση  του λιμανιού(τουριστικού ,εμπορικού, αλιευτικού λιμένα);
• Έχουν γίνει ατυχήματα στο λιμάνι και για ποιο λόγο;
• Υπάρχουν έσοδα από τα σκάφη που επισκέπτονται το νησί .Ποιος τα εκμεταλλεύεται αυτά;

? ΨΑΡΑΔΕΣ

• Τι είδους ψάρια υπάρχουν στο λιμάνι μας;
• Έχει εξαφανιστεί κανένα είδος ψαριών από το λιμάνι μας ;
• Το λιμάνι που υπάρχει τώρα σας εξυπηρετεί; Υπάρχουν κάποια
• προβλήματα που αντιμετωπίζεται;
• Ποιές αλλαγές θα θέλατε να γίνουν στο λιμάνι; (κυματοθραύστης ή
• κάτι άλλο)
• Είναι αρκετός ο χώρος που σας αναλογεί;

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την επεξεργασία του ερωτηματολογίου και γενικότερα
από την έρευνα μας είναι τα εξής :
Στο λιμάνι μας υπάρχουν διάφορα ψάρια όπως  σαργοί, τσιπούρες, λαυράκια, μπαλαδάκια, κέφαλοι, σκορπιοί,  λαγοκέφαλοι, μπαρμπούνια, σουπιές, χταπόδια, λούτσοι, σκάροι, γόπες, μαριδάκια και καλαμάρια. Με την πάροδο των χρόνων οι ψαράδες έχουν παρατηρήσει την εξαφάνιση μερικών ψαριών όπως τα χέλια εδώ και 40 χρόνια.Oι μικρές γαρίδες έχουν εξαφανιστεί τα τελευταία 20 χρόνια.
Από την άλλη τα τελευταία χρόνια μέσα στο λιμάνι έχουν εισέλθει ξένα τροπικά είδη, όπως ο δηλητηριώδης λαγοκέφαλος καθώς και διάφορα είδη φυκιών ξένα προς το θαλάσσιο περιβάλλον του Αιγαίου.  Στην ερώτηση μας αν εξυπηρετούνται από το λιμάνι  οι ψαράδες, μας απάντησαν πως η σημερινή διευθέτηση του λιμανιού τους εξυπηρετεί .
Το μόνο αρνητικό θεωρούν ότι  είναι οι τρύπες που βρίσκονται κατά μήκος του τουριστικού βραχίονα ,διότι  όταν υπάρχουν ισχυροί άνεμοι εισρέουν μεγάλα κύματα και  παρασύρουν τις  άγκυρες τους . Το ίδιο φαινόμενο αντιμετωπίζουν όταν μπαίνουν τα μεγάλα  καράβια μέσα στο λιμάνι και τα απόνερα τους  χτυπώντας  πάνω στον εμπορικό λιμένα ανακλώνται και  μπαίνουν στη περιοχή των ψαράδων.

Στον αλιευτικό  λιμένα μπορούν να αγκυροβολήσουν  περίπου 50 καΐκια-τρεχαντήρια που μπορούν να εξυπηρετηθούν από τα 5 piler που υπάρχουν κατά μήκος. Ακόμα το λιμεναρχείο των Λειψών έχει εκδώσει  30-35 επαγγελματικές και 20 ερασιτεχνικές άδειες.  Οι άδειες έχουν εκδοθεί από τους Λειψούς, αλλά μπορούν τα καΐκια  να αγκυροβολούν και  στο λιμάνι της  Λέρου.

Με βάση τα στατιστικά στοιχεία  του λιμεναρχείου κατά την  καλοκαιρινή περίοδο έρχονται στο νησί  500 ? 600 ιστιοφόρα. Στον τουριστικό λιμένα μπορούν να αγκυροβολήσουν μέχρι και  60 ιστιοπλοϊκά όπου για την εξυπηρέτηση τους υπάρχουν  2 piler . Στην ερώτηση που κάναμε για το αν μπορούν να έρθουν μεγαλύτερα πλοία μας απάντησαν ότι γίνεται  στο λιμάνι μας να  μπουν και άλλα πλοία μεγαλύτερα άλλα όχι με αυτό το βάθος που έχει το λιμάνι .

Η βυθομέτρηση του λιμανιού πέρυσι ανερχόταν στο επιβατικό λιμάνι 6,10-6,40 μ. και με τα έργα που έγιναν έφτασε μέχρι 7,20-7,60μ. Στον εμπορικό το βάθος είναι 5-6 μ. Ενώ στον  τουριστικό είναι 4- 4,50μ.
Τα ατυχήματα που έχουν γίνει στο λιμάνι είναι ελάχιστα  και για όσα έχουν γίνει δεν ευθύνεται η διαμόρφωση του λιμανιού .Ο  λάθος χειρισμός στα ιστιοφόρα καθώς και η λάθος αγκυροβόληση έχουν τα δυσάρεστα αυτά αποτελέσματα.
Κάθε σκάφος πληρώνει κατά την είσοδό του  στο λιμάνι. Ο τρόπος που βγαίνει ο λογαριασμός του ιδιοκτήτη του οποιουδήποτε σκάφους  γίνεται με τον εξής τρόπο :πληρώνει τις ήμερες που θα κάτσει  με κόστος  0,40 ευρώ επί  τα μέτρα με κόστος 0,38 ευρώ και τον τρόπο που θα δέσει.Τα έσοδα από τα «λιμανιάτικα» πηγαίνουν στο (ΔΗ.ΛΙ.ΤΑΠ.). Τα μόνα έσοδα για το δήμο είναι  το ρεύμα και το νερό.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

www.dafni.net.gr/gr/members/files/lipsi/lipsi-report.pdf